Co musisz wiedzieć i umieć?

O Pythonie

Python jest dynamicznie typowanym językiem interpretowanym (zob. język interpretowany) wysokiego poziomu. Cechuje się czytelnością i zwięzłością kodu. Stworzony został w latach 90. przez Guido van Rossuma, nazwa zaś pochodzi od tytułu serialu komediowego emitowanego w BBC pt. „Latający cyrk Monty Pythona”.

Według zestawień serwisu TIOBE Python jest w czołówce popularności języków programowania – 1 miejsce w sierpniu 2024 r.

Python ma zróżnicowane zastosowanie m. in. dzięki licznym dodatkowym bibliotekom, które pozwalają tworzyć aplikacje matematyczne (Matplotlib), okienkowe (np. PyQt, PyGTK, wxPython), internetowe (Flask, Django) czy multimedialne i gry (Pygame).

Istnieją również kompleksowe projekty oparte na Pythonie wspomagające naukową analizę, obliczenia i przetwarzanie danych, np.: Anaconda, Enthought Deployment Manager czy Enthought Tool Suite.

Tryb interaktywny

Interpreter (inaczej: powłoka) Pythona może być używany w trybie interaktywnym do nauki i testowania kodu. Uruchamiamy go, wydając w terminalu polecenie:

python3  # system Linux
py       # system Windows

Informacja

Powłokę można również uruchomić w środowisku programistycznym, np. PyCharm lub VSCodium.

Po uruchomieniu powłoka wyświetli znak zachęty >>>. Przydatne polecenia:

>>> help()         # uruchomienie interaktywnej pomocy
help> quit         # wyjście z trybu interaktywnej pomocy
>>> help(obiekt)   # wyświetla pomoc dotyczącą dowolnego obiektu
>>> import math    # zaimportowanie przykładowego pakietu math
>>> dir(math)      # przegląd dostępnych w pakiecie stałych i funkcji
>>> help(math.pow) # wyświetla pomoc nt. stałej lub funkcji dostępnej w pakiecie
>>> exit()         # wyjście z trybu interaktywnego interpretera

Znaki ... oznaczają, że wpisujemy instrukcję złożoną, np. warunkową lub pętlę, i dalszy kod wymaga wcięć.

Skrypty Pythona

Kod źródłowy Pythona zapisujemy w plikach tekstowych z rozszerzeniem .py.
Skrypty Pythona można uruchamiać w terminalu przy użyciu interpretera w katalogu, w którym zapisany jest skrypt:
```
python3 nazwa_skryptu.py  # system Linux
py nazwa_skryptu.py       # system Windows
```
Ze względów praktycznych warto korzystać z edytorów lub środowisk programistycznych ułatwiających pisanie i uruchamianie programów (m. in. kolorowanie kodu, sprawdzanie błędów itd.) Zobacz Edytory kodu.
Podczas przepisywania (kopiowanie) można pominąć komentarze, czyli teksty zaczynające się od znaku #.
Przepisując lub wklejając kod pamiętać trzeba o zachowywaniu wcięć, które służą w Pythonie do wyodrębniania bloków kodu.
W niektórych materiałach znajdziesz fragmenty kodu źródłowego, które pokazują, jak rozwija się program.
Większość fragmentów kodu jest numerowana, ale jeśli Twój kod różni się nieznacznie numeracją linii, nie musi to oznaczać błędu.

Dla przykładu poniższy kod powinien zostać wklejony w linii 51 skryptu:

Kod nr

def run(self):
    """
    Główna pętla programu
    """
    while not self.handle_events():
        self.ball.move(self.board)
        self.board.draw(
            self.ball,
        )
        self.fps_clock.tick(30)

Katalogi i pliki

Terminal

W scenariuszach często wykorzystujemy terminal, inaczej wiersz poleceń.

Zarówno w Linuksie, jak i Windowsie terminal otwieramy wpisując i uruchamiając aplikację „Terminal” w Menu Start. W Linuskie można też użyć ikony na pasku zadań. W obydwu systemach można również w menedżerze plików kliknąć prawym klawiszem w otwartym katalogu i wybrać polecenie „Otwórz w terminalu”.

Przydatne polecenia:

~$ mkdir nazwa_katalogu  # utworzenie katalogu
~$ cd nazwa_katalogu     # wejście do katalogu
~$ cd ..                 # przejście do katalogu nadrzędnego
~$ ls                    # wypisanie zawartości katalogu
~$ touch nazwa_pliku     # utworzenie pustego pliku w Linuskie
~$ ni nazwa_pliku        # utworzenie pustego pliku w Windowsie
~$ rm nazwa_pliku        # usunięcie pliku

Informacja

Katalogi i pliki można tworzyć nie tylko w terminalu, ale również za pomocą menedżera plików, edytora lub środowiska programistycznego.

Linux

Katalogi dla realizowanych projektów można tworzyć w katalogu domowym lub w jednym nadrzędnym katalogu, np.: python101.
Katalog domowy w Linuksie jest podkatalogiem katalogu /home i ma nazwę zalogowanego użytkownika, np. /home/uczen. W poleceniach wydawanych w terminalu ścieżka do tego katalogu oznaczana jest przez znak tyldy: ~.
Zapisy typu ~/quiz$ oznaczają, że dane polecenie należy wykonać w podkatalogu quiz w katalogu domowego użytkownika.
Znak $ oznacza, że komendy wydajemy jako zwykły użytkownik, natomiast # – jako użytkownik z uprawnieniami administratora lub administrator (root).

Windows

Katalog domowy użytkownika w Windows nie nadaje się do przechowywania w nim kodów programów lub repozytoriów, najlepiej utworzyć jakiś katalog na partycji innej niż systemowa (oznaczana literą C:), np. D:\python101 i w nim tworzyć podfoldery dla poszczególnych scenariuszy.
Terminal otwieramy uruchamiając z Menu Start aplikację „Terminal”, tj, Windows PowerShell. Można również w Eksploratorze kliknąć prawym klawiszem w otwartym katalogu i wybrać polecenie „Otwórz w Terminalu”.
W systemie Windows znaki / (slash) w ścieżkach zmieniamy na \ (backslash).
Pamiętajmy, żeby skrypty zapisywać w plikach kodowanych jako UTF-8.

Pojęcia

interpreter, terminal, kod źródłowy

Materiały Python 101 udostępniane przez Centrum Edukacji Obywatelskiej na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowa.

Utworzony:: 2025-04-12 o 10:21 w Sphinx 7.3.7
Autorzy:: Patrz plik „Autorzy”