Słownik

ACID: Atomicity, Consistency, Isolation, Durability – Atomowość, Spójność, Izolacja, Trwałość; zasady określające kryteria poprawnego zapisu danych w bazie. Więcej o ACID »»»
API: (ang. Application Programming Interfac) – interfejs programistyczny aplikacji, określa sposób, czyli zasady i reguły komunikacji między oprogramowaniem; w Pythonie za pomocą API uzyskuje się dostęp do określonych bibliotek, np. Pygame lub Matplotlib.
baza danych: program przeznaczony do przechowywania i przetwarzania danych.
ciasteczka: (ang. cookies) zaszyfrowane dane tekstowe wysyłane przez serwer i zapamiętywane po stronie klienta, zawierają np. identyfikator sesji użytkownika.
dana statyczna: – (ang. static data), dane powiązane z klasą, a nie z jej instancjami, czyli obiektami. Tworzymy je definiując atrybuty klasy. Korzystamy z nich podając nazwę klasy, np.: Klasa.dana. Wszystkie instancje klasy dzielą ze sobą jeden egzemplarz danych statycznych.
dekorator: funkcja, która jako argument otrzymuje inną funkcję, rozszerza jej działanie i zwraca ją.
dystrybucja Linuksa: określona wersja systemu operacyjnego oparta na jądrze Linux, udostępniana zazwyczaj w formie obrazów iso. Najbardziej znane to Debian i jego odmiany: Ubuntu, Linux Mint, MX Linux. Zob.: dystrybucjach Linuksa
CRUD: skrót opisujący podstawowe operacje na bazie danych z wykorzystaniem języka SQL, Create (tworzenie) odpowiada zapytaniom INSERT, Read (odczyt) - zapytaniom SELECT, Update (aktualizacja) - UPDATE, Delete (usuwanie) - DELETE.
CSS: język służący do opisu formy prezentacji stron WWW.
dziedziczenie: w programowaniu obiektowym nazywamy mechanizm współdzielenia funkcjonalności między klasami. Klasa może dziedziczyć po innej klasie, co w najprostszym przypadku oznacza, że oprócz swoich własnych atrybutów oraz zachowań, uzyskuje także te pochodzące z klasy, z której dziedziczy. Jest wiele odmian dziedziczenia .
framework: zestaw komponentów i bibliotek wykorzystywany do budowy aplikacji, przykładem jest biblioteka Pythona Flask.
GET: typ żądania HTTP, służący do pobierania zasobów z serwera WWW. Więcej o GET »»»
główna pętla programu: (ang. mainloop) – mechanizm komunikacji między aplikacją, systemem i użytkownikiem. Zapewnia przekazywanie zdarzeń do aplikacji. Zdarzenia wynikają z zachowania systemu lub użytkownika (kliknięcia, użycie klawiatury, czyli edycja danych itd.) i przekazywane są do widżetów apliakcji, które mogą – choć nie muszą – na nie reagować, np. wywołując jakąś metodę (funkcję).
GUI: (ang. Graphical User Interface) – graficzny interfejs użytkownika, czyli sposób prezentacji informacji na komputerze i innych urządzeniach oraz interakcji z użytkownikiem.
HTML: język znaczników wykorzystywany do formatowania dokumentów, zwłaszcza stron WWW.
HTTP: protokół przesyłania dokumentów WWW. Więcej o HTTP »»»
inicjalizacja: proces wstępnego przypisania wartości zmiennym i obiektom. Każdy obiekt jest inicjalizowany różnymi sposobami zależnie od swojego typu.
instancja: obiekt stworzony na podstawie klasy.
iteracja: czynność powtarzania (najczęściej wielokrotnego) tej samej instrukcji (albo wielu instrukcji) w pętli. Mianem iteracji określa się także operacje wykonywane wewnątrz takiej pętli.
JSON: JavaScript Object Notation – prosty tekstowy format wymiany danych oparty na podzbiorze języka JavaScript, obsługiwany przez większość języków programowania, szeroko stosowany w aplikacjach internetowych.
klasa: schematyczny model obiektu zawierający jego właściwości i metody; właściwości to dane, którymi manipuluje się za pomocą metod klasy implementowanych jako funkcje.
kwerenda: Zapytanie do bazy danych zazwyczaj w oparciu o dodatkowe kryteria, którego celem jest wydobycie z bazy określonych danych lub ich modyfikacja.
kod źródłowy: w przypadku języka Python są to instrukcje programu zapisane w plikach tekstowych zwanych skryptami, które wykonywane są przez interpreter Pythona
kod odpowiedzi HTTP: numeryczne oznaczenie stanu realizacji zapytania klienta, np. 200 (OK) lub 404 (Not Found). Więcej o kodach HTTP »»»
konstruktor: metoda wywoływana podczas tworzenia instancji (obiektu) klasy, zazwyczaj przyjmuje jako argumenty inicjalne wartości zdefiniowanych w klasie atrybutów (właściwości); w Pythonie nazywa się __init()__.
kontroler: logika aplikacji, we Flasku lub Django mechanizm obsługujący żądania HTTP powiązane z określonymi adresami URL za pomocą widoków (funkcji lub klas).
Linux: rodzina uniksopodobnych systemów operacyjnych opartych na jądrze Linux. Linux jest jednym z przykładów wolnego i otwartego oprogramowania (FLOSS): jego kod źródłowy może być dowolnie wykorzystywany, modyfikowany i rozpowszechniany. Źródło: Wikipedia
logowanie: proces autoryzacji i uwierzytelniania użytkownika w systemie.
metoda statyczna: – (ang. static method), metody powiązane z klasą, a nie z jej instancjami, czyli obiektami. Tworzymy je używając w ciele klasy dekoratora @staticmethod. Do metody takiej trzeba odwoływać się podając nazwę klasy, np. Klasa.metoda(). Metoda statyczna nie otrzymuje parametru self.
migracja: we frameworku Django jest to opis zmian w bazie danych przygotowany na podstawie modeli (klas) z pliku models.py definiujących obiekty przetwarzane w aplikacji, np. wiadomości. Po każdej zmianie modelu należy migrację utworzyć, a następnie ją wykonać.
model: schemat opisujący strukturę danych w bazie, np. klasa definiująca tabele i relacje między nimi. Więcej o modelu bazy danych »»»
MVC: (ang. Model-View-Controller) – Model-Widok-Kontroler, wzorzec projektowania aplikacji rozdzielający dane (model) od sposobu ich prezentacji (widok) i zarządzania ich przepływem (kontroler).
obiekt: podstawowe pojęcie programowania obiektowego, struktura zawierająca dane i metody (funkcje), za pomocą których wykonuje ṣię na nich operacje.
obraz iso: format zapisu danych dysków CD/DVD, tzw. hybrydowe obrazy iso, wykorzystywane do udostępniania dystrybucji linuksowych, umożliwiają uruchmianie systemu zarówno z płyt optycznych, jak i napędów USB.
ORM: (ang. Object-Relational Mapping) – mapowanie obiektowo-relacyjne, oprogramowanie odwzorowujące strukturę relacyjnej bazy danych na obiekty danego języka oprogramowania.
szablon: plik zawierający znaczniki HTML oraz tagi szablonów, za pomocą których można: dziedziczyć kod z szablonu bazowego, używać instrukcji sterujących i/lub wstawiać przekazane do szablonu dane
sygnały i sloty: – (ang. signals and slots), w kontekście biblioteki Qt sygnały powstają kiedy zachodzi jakieś wydarzenie. W odpowiedzi na sygnał wywoływane są sloty, czyli funkcje. Wiele sygnałów można łączyć z jednym slotem i odwrotnie. Można też łączyć ze sobą sygnały. Widżety Qt mają wiele predefiniowanych zarówno sygnałów, jak i slotów. Można jednak tworzyć własne. Dzięki temu obsługuje się tylko te zdarzenia, które nas interesują.
POST: typ żądania HTTP, służący do umieszczania zasobów na serwerze WWW. Więcej o POST »»»
Peewee: prosty i mały system ORM, wspiera Pythona w wersji 2 i 3, obsługuje bazy SQLite3, MySQL, Posgresql.
przesłanianie: w programowaniu obiektowym możemy w klasie dziedziczącej przesłonić metody z klasy nadrzędnej rozszerzając lub całkowicie zmieniając jej działanie
Python: język programowania wysokiego poziomu, wyposażony w wiele bibliotek standardowych, jak i dodatkowych. Cechuje go łatwość uczenia się, czytelność i zwięzłość kodu, a także dynamiczne typowanie. Jako język skryptowy, wymaga interpretera. Czytaj więcej o Pythonie
renderowanie szablonu: przetwarzanie szkieletowego kodu HTML oraz specjalnych tagów w celu uzyskania kompletnego kodu HTML strony zawierającego przekazane do szablonu dane.
serwer deweloperski: testowy serwer www używany w czasie prac nad oprogramowaniem.
serwer WWW: serwer obsługujący protokół HTTP.
sesja: w kontekście aplikacji wykorzystujących protokół HTTP sposób zapamiętywania po stronie serwera danych związanych z konkretnym użytkownikiem.
środowisko graficzne: w systemach linuksowych zestaw oprogramowania tworzący GUI, czyli graficzny interfejs użytkownika, często zawiera domyślny wybór aplikacji przeznaczonych do wykonywania typowych zadań. Najpopularnijesze środowiska to XFCE, Gnome, KDE, LXDE, Cinnamon, Mate.
szablon: wzorzec (nazywany czasem templatką) strony WWW wykorzystywany do renderowania widoków.
terminal: inaczej zwany konsolą tekstową, wierszem poleceń itp. Program umożliwiający wykonywanie operacji w powłoce tekstowej systemu za pomocą wpisywanych poleceń. W systemach Linux często da się go uruchomić skrótem Win+T lub Ctrl+Alt+T. Jeśli skróty nie działają, szukamy w menu start. Skrót Ctrl+Shift+T pozwala otworzyć kolejną kartę terminala, w każdej karcie możemy robić coś innego.
typy danych: rodzaj danych przetwarzanych przez programy zapisane w danym języku programowania. W Pythonie trzy podstawowe typy danych to: łańcuchy znaków (str, skrót od ang. string), liczby całkowite (int, skrót od ang. integer), liczby zmiennoprzecinkowe (float, skrót od ang. floating point), oraz wartość logiczna (bool, skrót od ang. boolean).
SQL: strukturalny język zapytań używany do tworzenia i zarządzania bazą danych.
SQLAlchemy: rozbudowany zestaw narzędzi i system ORM umożliwiający wykorzystanie wszystkich możliwości SQL-a, obsługuje bazy SQLite3, MySQL, Postgresql, Oracle, MS SQL Server i inne.
SQLite3: silnik bezserwerowej, nie wymagającej dodatkowej konfiguracji, transakcyjnej bazy danych implementującej standard SQL.
Transakcja: zbiór powiązanych logicznie operacji na bazie danych, który powinien być albo w całości zapisany, albo odrzucony ze względu na naruszenie zasad spójności (ACID).
URL: ustandaryzowany format adresowania zasobów w internecie (przykład).
widok: we Flasku lub Django jest to funkcja lub klasa, która obsługuje żądania wysyłane przez użytkownika, przeprowadza operacje na danych i najczęściej zwraca je np. w formie strony WWW do przeglądarki.
widżet: (ang. widget) – podstawowy element graficzny interfejsu, zwany czasami kontrolką, nie tylko główne okno aplikacji, ale również etykiety, pola edycyjne, przycicki itd.
zdarzenie (ang. event): zapis zajścia w systemie komputerowym określonej sytuacji, np. poruszenie myszką, kliknięcie, naciśnięcie klawisza.

Materiały Python 101 udostępniane przez Centrum Edukacji Obywatelskiej na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowa.

Utworzony:: 2025-04-12 o 10:21 w Sphinx 7.3.7
Autorzy:: Patrz plik „Autorzy”