Środowisko wirtualne

Wirtualne środowisko Pythona (ang. Python virtual environment) pozwala instalować dodatkowe pakiety w wybranych wersjach bez uprawnień administratora. W praktyce to katalog zawierający niezbędne pliki potrzebne do działania interpretera oraz menedżer instalacji pakietów pip.

Wirtualne środowisko Pythona można utworzyć w terminalu za pomocą poleceń. Można też wykorzystać edytor lub środowisko programistyczne, np. PyCharm lub VSCodium. Poniżej przedstawimy obydwa sposoby.

Linux

Środowisko tworzymy w wybranym katalogu, a następnie aktywujemy i korzystamy z niego przy użyciu dowolnego terminala.

~$ python3 -m venv .venv        # utworzenie środowiska w katalogu .venv
~$ source .venv/bin/activate    # aktywacja
(.venv) ~$ python3              # uruchamianie interpretera w trybie interaktywnym
(.venv) ~$ python3 skrypt.py    # uruchamianie skryptu w wirtualnym środowisku
(.venv) ~$ deactivate           # deaktywacja środowiska

Informacja

Po utworzeniu środowiska przed każdym użyciem należy go aktywować.

Windows

Środowisko tworzymy w wybranym katalogu, a następnie aktywujemy i korzystamy z niego przy użyciu wiersza poleceń (CMD) lub Windows PowerShell lub Windows Terminal.

py -m venv .venv                # utworzenie środowiska w katalogu .venv
.venv\\Scripts\\activate.bat    # aktywacja w wierszu poleceń (cmd)
.venv\\Scripts\\Activate.ps1    # aktywacja w Windows PowerSchell
(.venv) py                      # uruchamianie interpretera w trybie interaktywnym
(.venv) py skrypt.py            # uruchamianie skryptu w wirtualnym środowisku
(.venv) .venv\\Scripts\\deactivate.bat  # deaktywacja w wierszu poleceń (cmd)
(.venv) deactivate                      # deaktywacja w Windows PowerSchell

Informacja

Jeżeli korzystasz z PowerSchella podczas próby aktywacji środowiska możesz zobaczyć komunikat … Activate.ps1 cannot be loaded … związany z brakiem praw do wykonania skryptów. Wydaj wtedy polecenie:

Set-ExecutionPolicy Unrestricted -Scope CurrentUser

PyCharm

Po uruchomieniu PyCharma w oknie „Welcome to PyCharm” klikamy przycisk New Project.

W następnym oknie „New Project” w polu „Location” domyślną lokalizację i nazwę katalogu PythonProject możemy zastąpić innym katalogiem wpisując jego nazwę lub wskazując istniejący katalog na dysku. Poniżej wpisano przykładową nazwę projekty_django:

Następnie klikamy przycisk Create. Jeżeli wpisany katalog nie istniał na dysku, PyCharm utworzy go, a w nim środowisko wirtualne Pythona w katalogu .venv. W przypadku wskazania istniejącego na dysku katalogu, dodatkowo zostanie wyświetlone okno z pytaniem:

Na pytanie odpowiadamy twierdząco, czyli klikamy przycisk „Create from Existing Sources”.

Po otwarciu głównego okna aplikacji klikamy ikonę „Terminal” umieszczoną na pionowym pasku narzędzi z lewej strony (skrót ALT+F12).

W terminalu upewniamy się, że środowisko wirtualne zostało aktywowane, o czym świadczy przedrostek (.venv). W aktywnym środowisku możemy instalować wymagane pakiety.

Zarządzanie pakietami

Do zarządzania pakietami w aktywnym środowisku używamy narzędzia pip, za pomocą którego instalujemy wymagane w danym scenariuszu pakiety, np.:

(.venv) pip install matplotlib
(.venv) pip install pygame
(.venv) pip install flask flask-wtf peewee sqlalchemy flask-sqlalchemy django
(.venv) pip install pyqt6

Wskazówka

Skopiowane polecenia (bez nazwy katalogu z wirtualnym środowiskiem!) możemy wkleić do terminala za pomocą środkowego klawisza myszki lub skrótów CTRL+SHIFT+V, CTRL+SHIFT+Insert.

Informacja

W systemie MS Windows wszystkie podane polecenia pip poprzedzamy wywołaniem launchera, np.:

(.venv) py -m pip install matplotlib
(.venv) py -p pip install --upgrade pip

Przydatne polecenia

(.venv) pip install --upgrade pip     # aktualizacja narzędzia pip do najnowszej wersji
(.venv) pip install biblioteka==1.4   # instalacja biblioteki we wskazanej wersji
(.venv) pip -V                        # wersja narzędzia pip
(.venv) pip list                      # lista zainstalowanych pakietów
(.venv) pip install nazwa_pakietu     # instalacja pakietu
(.venv) pip install nazwa_pakietu -U  # aktualizacja pakietu
(.venv) pip uninstall nazwa_pakietu   # usunięcie pakietu

---

Materiały Python 101 udostępniane przez Centrum Edukacji Obywatelskiej na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowa.

Utworzony:

2025-04-12 o 10:21 w Sphinx 7.3.7

Autorzy:

Patrz plik „Autorzy”